Γραπτές και εγχάρακτες επιγραφές από τον διθάλαμο Μακεδονικό Τάφο Δ του Ανατολικού Νεκροταφείου Πέλλας

Οι γραπτές και εγχάρακτες, ελληνικές και λατινικές, επιγραφές καταλαμβάνουν τους τοίχους του διθάλαμου Μακεδονικού Τάφου Δ, στο Ανατολικό Νεκροταφείο Πέλλας. Έγιναν από τυμβωρύχους της αρχαιότητας, στον προθάλαμο και στον θάλαμο του τάφου, και χρονολογούνται στο τέλος του 2ου με αρχές 3ου αι. μ.Χ.

Κάποιες χαράχτηκαν με άγνωστο αιχμηρό αντικείμενο, ενώ άλλες έγιναν με χρήση ασβεστόλιθου, πάνω στα κονιάματα των τοίχων του θαλάμου και του προθαλάμου.

Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, τις αισχρολογικές και τις αναμνηστικές:

Οι αισχρολογικές, σε ελληνική γραφή, καταλαμβάνουν τον βόρειο τοίχο του θαλάμου και είναι μονόστιχες, δίστιχες και μια τρίστιχη. Τρεις από αυτές, διαδοχικά χαραγμένες, πιθανότατα σε κοντινό χρονικό διάστημα, αποτελούν έναν ιδιότυπο «διάλογο» ανάμεσα σε διαφορετικές ομάδες τυμβωρύχων, που αλληλεπιδρούν μέσω υβριστικών μηνυμάτων

ἐγ Κάσις Μυρτίλου πε-/πύγικα τοὺς πρώτους τεθηκότες

πυγίζω τοὺς πρώτους εσελθότες

ἐγ Διονύσιος [πυγίζω]

Ποσειδώνιος π[υγίζω]

Φίλις ἐγ π[υγίζω]

πυγίζω τοὺς γεγραπότες

πυγίζω τοὺς ἐπαναγεγραπότες

Οι αναμνηστικές, ελληνικές και λατινικές, αρκετά αποσπασματικές και δυσανάγνωστες, καταλαμβάνουν το βόρειο τμήμα του δυτικού τοίχου του θαλάμου και τον ανατολικό τοίχο του προθαλάμου και αποτελούνται από έναν έως δύο στίχους η καθεμία.

Από τον ανατολικό τοίχο του προθαλάμου (εικ. 1):

λεξάνδρ  ροι [..]ἐπ’ γαθῷ καί ρακ[λε]

Αλεξάνδρα Σκίτσα, αρχαιολόγος, ΕΦΑ Πέλλας