Η Ι. Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, βρίσκεται 2 χλμ βόρεια του οικισμού Βράχα του Δήμου Καρπενησίου, Π.Ε. Ευρυτανίας. Το Καθολικό της μονής είναι αγιορείτικου τύπου, στον τύπο του σταυροειδούς με τρούλο, νάρθηκα και ανοιχτό εξωνάρθηκα. Ο ναός κτίστηκε στα 1745 και η τοιχογράφηση ολοκληρώθηκε το 1753.
Οι τοιχογραφημένες επιφάνειες του ναού φέρουν σύγχρονα επιγραφικά χαράγματα της περιόδου 1945-2009, τα περισσότερα εκ των οποίων βρίσκονται στον εξωνάρθηκα, εκατέρωθεν της εισόδου και πάνω από αυτήν (εικ. 1).
Είναι γραμμένα στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, με μεγαλογράμματη κυρίως γραφή, ελεύθερα στον χώρο ή μέσα σε πλαίσιο, με ορθογραφικά λάθη και ασυνέχειες ως προς τις διαστάσεις και το βάθος της χάραξης των γραμμάτων και αναπτύσσονται άλλοτε οριζόντια κι άλλοτε κάθετα, σε ένα ή περισσότερους στίχους αντίστοιχα (εικ. 2-4).
Ως προς τη μορφή, πρόκειται για απλές εγχαράξεις, αραιότερα ή πυκνότερα διατεταγμένες μεταξύ τους, έχουν διαφορετικό προσανατολισμό και συχνά επικαλύπτονται. Το περιεχόμενο των χαραγμάτων παρέχει στον επισκέπτη/αναγνώστη ευσύνοπτες πληροφορίες φυσικών προσώπων που μπορούν να διακριθούν στις παρακάτω κατηγορίες:
- Ονοματεπώνυμο και πατρώνυμο σε συντομογραφία (εικ. 2):
α) Κ Π
β) Δ Κ Χ
γ) Α Κ Ρ
δ) Γ Κ Α
- Ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο και χρονολογία σε συντομογραφία (εικ. 2):
α) Τ Π Κ/1950
β) Κ Δ Χ 1974
γ) Κ Σ Χ Α Ν/ 19 5 1963
- Ονοματεπώνυμο και ημερομηνία (εικ. 2, 4):
α) ΠΕΡΑΣΤΙΚΟΣ ΣΠΥΡΟΣ/20-8-83
β) ΚΩΣΤΑΣ/20-8-83/ΤΑΣΙΟΣ
γ) Αντώνης Συρίγος /3/7/09
- Όνομα ή ονοματεπώνυμο, ημερομηνία, τόπος καταγωγής, τόπος προσωρινής διαμονής και υποδήλωση της ιδιότητας σε παρόντα ή παρελθοντικό χρόνο (εικ. 2-3):
α) ΧΡΥΣΑ ΣΚΟΠΙΑ
β)ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ/ ΝΕΑ ΦΟΚΕΑ/ΧΑΗΔΑΡΗ ΑΘΗΝΑ
γ) ΚΑΤΣΑΝΗΣ ΜΗΧΑΗΛ/ 20-4-50/ ΕΣΟ / 3 ΛΟΧΟΣ/ΣΤΓ 908
- Ολόκληρες φράσεις με προσωπικό ή ιδεολογικό περιεχόμενο (εικ. 4):
α) I LOVE YOU/PEACE ON EARTH/WILL YOU DIE FOR ME?,
μέσα σε ελλειπτικό πλαίσιο και βέλος με κατακόρυφη φορά,
β) LOVE/UNITY/PEACE
σε κυκλική διάταξη γύρω από το σύμβολο της ειρήνης.
- Ερωτοαποκρίσεις (εικ. 4):
ARE YOU FREE? NEVER
Αθανασία Τσόκα, αρχαιολόγος, ΕΦΑ Φθιώτιδας και Ευρυτανίας