Η δουλειά του ιστορικού είναι να κάνει τον ντετέκτιβ του παρελθόντος και, όπως όλοι οι ντετέκτιβ, χρειάζονται στοιχεία και τύχη. Όταν ξεκίνησα να ερευνώ τις τοιχογραφίες που βρίσκονται στο οικία-μουσείο Ελευθερίου Βενιζέλου στη Χαλέπα Χανίων, είχα ελάχιστα στοιχεία: τις ίδιες τις τοιχογραφίες και μια επιγραφή A.D. 1942, που δηλώνει πως ζωγραφίστηκαν το 1942, όταν το σπίτι ήταν επιταγμένο από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Την έλλειψη στοιχείων βοήθησε η τύχη. Μια απρόσμενη ανακάλυψη σε ένα τεύχος ενός γαλλικού περιοδικού (“Pélerins et Pènitents D’Espagne”, Noël L’Illustration) του 1932 μιας εικόνας, ίδιας με μία από τις τοιχογραφίες (εικ.1), οδήγησε στην υπόθεση πως οι στρατιώτες ενδεχομένως ξεφύλλισαν κάποια από τα περιοδικά της βιβλιοθήκης Βενιζέλου και αποτύπωσαν με τον δικό τους τρόπο ότι έβλεπαν.
Συνολικά οι παραστάσεις είναι έξι – όλες ζωγραφισμένες με ελαιοχρώματα – και αποτυπώνουν όλες ένα εξιδανικευμένο παρελθόν. Οι καλλιτέχνες, οι οποίοι δεν φαίνεται να επηρεάστηκαν πολύ από την περιρρέουσα πολεμική ατμόσφαιρα, χρησιμοποιώντας ένα αρκετά γκροτέσκο στυλ που παραπέμπει και σε καρικατούρες, παρουσιάζουν παραστάσεις που αφορούν χαρτοπαιξία, χορό, χρήση αλκοόλ και ερωτικά θέματα, κάτι που μας παραπέμπει και στην χρήση του χώρου ως μπαρ των Γερμανών.
Σπύρος Νταουντάκης, ιστορικός, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»