Τρία graffiti στη Μονή Αγίας Τριάδος Κυνουρίας

Η Μονή της Αγίας Τριάδας χρονολογείται το 1612 μ.Χ., σύμφωνα με το σιγίλλιο του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Νεοφύτου Β΄, στο οποίο αναφέρεται η ίδρυση και η ανακήρυξη της Μονής σε σταυροπήγιο.

Από τη Μονή διατηρείται μόνον το Καθολικό της, το οποίο είναι αγιογραφημένο, σε όλο το εσωτερικό του, με αγιογραφίες του 17ου αι. Στους τοίχους υπάρχουν εκατοντάδες graffiti, κυρίως με ονόματα προσκυνητών. Όσα αναφέρονται εδώ αποτελούν χρονικά. Η αναγραφή των διαφόρων graffiti στο Καθολικό άρχισε τον 18ο αιώνα και, από τότε, συνεχίστηκε έως το 2016.

  1. αψκε. δεκεμβρίου κθ. / Η ευσεβάσμιες και ηερές /ηκόνες της ζωαρχηκις τρι/άδος ευρήσκουντε στου α/γίου Ἰωάνου την εκλησίαν /και την χώραν του η οπίες /ηνε ο χρ(ι)στός ο άγιος ιωάνου με θ[αύ]/ματα, και η ανάλιψις και η ά[λι] / ο χριστος οπου εχη την παναγί[αν την αγία] / κατε/ρίνα /και η άλι η /ζωαρχική τριάς. η άλι η μεταμόρφ[οση] και οποτε ανίξι το μοναστιρη /να ήνε η ηκόνες και η /πατέρες ναν τις /επέρνουν / η οπίες ηκόνες ήνε έξη.
  2. 1770 απριλίου 6 /τη μεγάλη τετάρτη εγίνη πόλεμος εις τροπο/λιτζά. / ο γράψας Ιωάνης /του Σταμάτη Παλλαδίου.
  3. 1826 αυγούστου 3 εκάψανε το μοναστίρη η αράπηδες.

 

  1. Δεκεμβρίου 28./Οἱ εὐσεβάσμιες και ἱερές /εἰκόνες τῆς ζωαρχικῆς τρι/άδος εὑρίσκονται στοῦ Ἁ/γίου Ἰωάννου τήν εκκλησίαν /καί τήν χώραν του οἱ ὁποῖες /εἶναι ὁ Χρ(ι)στός, ὁ ἅγιος Ἰωάννου με θ[αύ]/ματα, καί ἡ ἀνάληψις καί ἡ ἄ[λλη] /ὁ Χριστός ὅπου ἔχει τήν Παναγί[αν τήν ἁγία] Κατε/ρίνα /καί ἡ ἄλλη ἡ /ζωαρχική τριάς. Ἡ ἄλλη ἡ μεταμόρφ[ωση] και ὅποτε ἀνοίξει το μοναστήρι /νά εἶναι οἱ εἰκόνες καί οἱ πατέρες νά τίς /παίρνουν /οἱ ὁποῖες εἰκόνες εἶναι ἕξι.

1770 Απριλίου 6 /τή Μεγάλη Τετάρτη ἐγίνει πόλεμος εἰς Τροπο/λιτζά./ Ὁ γράψας Ἱωάννης/τοῦ Σταμάτη Παλλαδίου.  

1826 Αὑγούστου 3 ἐκάψανε τό μοναστήρι οἱ Ἀράπηδες.

Το υπ. αριθ. 1 χαράχτηκε το 1725 στη νότια κόγχη του Καθολικού, πλησίον της αγιογραφίας του Αγίου Σέργιου, και αναφέρεται στη μεταφορά έξι εικόνων από τη μονή στον ναό του Αγίου Ιωάννου, στον Άγιο Ιωάννη Κυνουρίας. Επρόκειτο για μεγάλες εικόνες ύψους 1,5 πήχεων και πλάτους ενός πήχυ, οι οποίες αργότερα επεστράφησαν στη Μονή.

Το υπ. αριθ. 2 χαράχτηκε το 1770 στη νότια κόγχη του Καθολικού και αναφέρεται σε ένα ιστορικό γεγονός των ορλωφικών. Στις αρχές Απριλίου του 1770 οι επαναστατημένοι Έλληνες, με επικεφαλής τον Ρώσο λοχαγό Μπάρκωφ, προσπάθησαν να καταλάβουν την Τρίπολη, αλλά δεν τα κατάφεραν. Η φρουρά της πόλης με 6.000 Τούρκους, αφού ενισχύθηκε με 1.000 Αλβανούς, έκανε έξοδο και νίκησε τους επαναστάτες σε μάχη που δόθηκε στα Τρίκορφα στις 9 Απριλίου.

Το υπ. αριθ. 3 βρισκόταν στη βόρεια κόγχη του καθολικού και αναφέρεται σε ένα άλλο ιστορικό γεγονός, στην πυρπόληση της Μονής από τον Ιμπραήμ, που έγινε στις 3 Αυγούστου 1826. Στις αρχές Αυγούστου 1826 ο Ιμπραήμ επέδραμε κατά της Κυνουρίας πυρπολώντας τα χωριά και τις μονές. Τους στρατιώτες του Ιμπραήμ οι Έλληνες τους αποκαλούσαν υποτιμητικά Αραπάδες. Ο στρατός του Ιμπραήμ, με επικεφαλής τον εξισλαμισμένο Γάλλο συνταγματάρχη Joseph Anselme Sève, που ήταν γνωστός ως Σουλεϊμάν Μπέης, έφθασε έως το Άστρος (το σημερινό Παράλιο Άστρος), αλλά απέτυχε να καταλάβει το μικρό κάστρο του Ζαφειρόπουλου, και στις 6 Αυγούστου καταδιώχθηκε από τους Έλληνες με πρωτοστάτη τον Νικηταρά. Η παραπάνω επιγραφή δεν έγινε δυνατόν να εντοπιστεί, αναφέρεται όμως από τον Ν. Φλούδα.

Παναγιώτης Φάκλαρης, καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας