Η Μονή Οσίου Μελετίου βρίσκεται μεταξύ Κιθαιρώνα και Πάρνηθας, στα νοτιοανατολικά του όρους Πάστρα, ανατολικά του οικισμού της Οινόης (Μάζι) Μεγαρίδας.
Το Καθολικό της Μονής ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλο και νάρθηκα, ο οποίος γύρω στα 1150 επεκτάθηκε σε λιτή, με δύο κίονες και πτέρυγες προς βορρά και νότο. Γύρω στο 1200 προστέθηκε στα δυτικά ανοικτός κιονοστήρικτος εξωνάρθηκας.
Η λιτή κοσμείται με τοιχογραφίες που ανάγονται στο γ΄ τέταρτο του 16ου αι., ενώ σώζονται αποσπασματικά και τοιχογραφίες της υστεροβυζαντινής εποχής.
Στο βόρειο τμήμα του Καθολικού βρίσκεται ο τάφος του Οσίου Μελετίου, ενώ στα νοτιοδυτικά του είναι προσκολλημένο το παρεκκλήσιο των Ταξιαρχών, που χρονολογείται στα 1100.
Στο τμήμα του νάρθηκα (λιτής) νότια της εισόδου του Καθολικού, εντοπίζεται ναυτικό χάραγμα που απεικονίζει σκηνή ναυμαχίας (εικ. 1). Στο κέντρο αποδίδεται μεγάλο τρικάταρτο πλοίο, ύψους 60-70 εκ., περικυκλωμένο από τουλάχιστον έξι μικρότερα επανδρωμένα πλοία, εκ των οποίων τρία οπλισμένα με κανόνια, από τα οποία η ναυαρχίδα βάλλεται περιμετρικά.
Η σκηνή αποδίδεται με πολλές λεπτομέρειες. Ιδιαίτερα επιμελημένη είναι η απόδοση των πλοίων και ειδικότερα του μεγάλου τρικάταρτου κεντρικού πλοίου της σύνθεσης, με την εξαιρετικά λεπτομερή και φροντισμένη απεικόνιση των πανιών, των καταρτιών και των σημαιών που ανεμίζουν στην κορυφή τους.
Ελευθερία Ζαγκουδάκη, αρχαιολόγος, ΕΦΑ Δυτικής Αττικής
Κατερίνα Δελούκα, αρχαιολόγος