Στα Νοτιοδυτικά της Αρχαίας Αγοράς, στην λεγόμενη «Βιοτεχνική περιοχή», που περιλαμβάνει οικίες, καταστήματα και εργαστήρια, βρίσκεται ένα πηγάδι των ρωμαϊκών χρόνων, το εσωτερικό του οποίου έκρυβε πολλά μυστικά. Τα μολύβδινα ενεπίγραφα πινακίδια που ήρθαν στο φως αποκαλύπτουν, όχι μόνο τις προσωπικές έγνοιες και τις ανησυχίες των ανθρώπων της εποχής, αλλά και πτυχές της ιδιωτικής ζωής, που σπάνια παρουσιάζονται στα αρχαιολογικά κατάλοιπα της ρωμαϊκής Αθήνας.Από ένα σύνολο 12 καταδέσμων, γραμμένων όλων από το ίδιο χέρι, πιθανότατα κάποιου επαγγελματία, δύο αναφέρονται σε μια γυναίκα, την Ιουλιανή. Ο γραφέας, χρησιμοποιώντας «συμπαθητική μαγεία», ευχόταν η ψυχρότητα του μολύβδου, αλλά και η χαμηλή θερμοκρασία των υπόγειων υδάτων του πηγαδιού (χρήση της τεχνικής «όμοια ομοίοις»: ως ταύτα τα ονόματα ψύχεται, ούτως και Ιουλιανής ψυχέσθω …), να μεταφέρουν την παγωμένη τους αύρα εναντίον της Ιουλιανής και των εραστών της, ώστε να χαθούν στον σκοτεινό αέρα της λησμονιάς, στο ζοφερό βασίλειο του Κάτω Κόσμου.Ενώ εκ πρώτης όψεως φαίνεται πως πρόκειται για μαγεία ερωτικής φύσεως, η υπόθεση περιπλέκεται, όταν η επαγγελματική ιδιότητα της Ιουλιανής γίνεται αντιληπτή. Η ίδια, όπως συνάγεται από το κείμενο των καταδέσμων, ήταν εταίρα και μάλιστα διατηρούσε δικό της οίκο, εργαστήριν, περιβόητο στην ευρύτερη περιοχή του Κεραμεικού, στην οποία άλλωστε ανήκε και το πηγάδι. Η επιδίωξη λοιπόν των καταρωμένων —στη μια περίπτωση (IL 948, IL 949) να «ψυχράνουν» το ερωτικό ενδιαφέρον δύο ανδρών, μάλλον πελατών (του Λεωσθένη και Πείου), προς την Ιουλιανή, και στην άλλη (IL 952) να «παγώσουν» την ερωτική της σχέση με έναν τρίτο (τον Πολύνεικο)— θα μπορούσε να μην προέρχεται από κάποιους ζηλόφθονους εραστές, αλλά να είναι αποτέλεσμα επαγγελματικής αντιδικίας. Άσπονδες συνάδελφοι της Ιουλιανής, που δραστηριοποιούνταν στην ίδια γειτονιά, ίσως επιζητούσαν με αυτόν τον τρόπο να υπερισχύσουν, αποκομίζοντας μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη. Μάλιστα, στη Ρώμη και στην Αθήνα πολλές επαγγελματίες της ηδονής, ιδιαίτερα οι άσημες με μικρή πελατεία, παράλληλα με την επίσημη απασχόλησή τους, επιδίδονταν και σε άλλες, κρυφές και απαγορευμένες, πρακτικές, τις μαγικές. Δεν θα δίσταζαν, λοιπόν, αυτές οι γυναίκες του περιθωρίου, όχι μόνο να απευθυνθούν σε κάποιον μάγο, αλλά και οι ίδιες να χρησιμοποιήσουν μαγικά τεχνάσματα για να καταστρέψουν την αντίζηλό τους.Προκειμένου να οδηγηθεί η Ιουλιανή και οι εραστές της στον όλεθρο, ο δημιουργός των καταδέσμων χρησιμοποίησε —κατά το πρότυπο των μαγικών παπύρων—, εκτός από κατάρες, και μαγικές φωνές (π.χ. Βωρφωρβαβαρφορβα[ρ]), πολύσυλλαβες, ακατάλυπτες, φωνητικές ακολουθίες. Οι συγκεκριμένες, συνήθως, υποδηλώνουν την εμφάνιση της Εκάτης, που αναγγέλλονταν με βρυχηθμούς και ουρλιάσματα θηρίων. Ωστόσο, εδώ απευθύνονται στον αιγυπτιακό θεό Σήθ-Τυφώνα. Και στη ρωμαϊκή Αθήνα, λοιπόν, οι ποικίλες θρησκείες των λαών της αυτοκρατορίας είχαν αναμειχθεί και επιδρούσαν η μια πάνω στην άλλη (θρησκευτικός συγκρητισμός).
Πηνελόπη Καλλιγέρου, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, ΕΦΑ Πόλης Αθηνών / Θ-ΙΝΚ